Departamenti i Sizmologjisë
Shërbimet sizmologjike
Bulletini i rrjetit sizmologjik Shqipëtar (RrSSh) është produkti parësor nga procesi i monitorimit, një shërbim i ofruar nga Departamenti i Sizmologjisë (DS), dhe referohet si regjistrimi përfundimtar i sizmicitetit lokal dhe rajonal të Shqipërisë.
Për të përdorur këtë produkt shërbimi duhet të citoni (duke nisur nga Korriku 2009 buletini sizmologjik I DS (IGJEO) është i indeksuar me ISSN : 2664-410X), si:
Monthly bulletin of seismology. Country: Albania. Medium: Online, ISSN : 2664-410X
Baza e të dhënave të DS përmban të dhëna parametrike që nga 1974 deri më sot, por megjithëse të rralla i janë shtuar edhe të dhëna para 1974, transferuar nga Qëndra Ndërkombëtare e Sizmologjisë (ISC). Buletini i DS, në trajtën e rishikuar nga stafi përgjegjës, i nënshtrohet rilokalizimit të përsëritur (kur ka të dhëna të mjaftueshme /ose përmirësim në model), një proces që nuk realizohet në kohë reale dhe që përmbyllet brenda një viti monitorimi.
Buletini mumd të askesohet në tre mënyra:
- Kërkim në faqen e internetit, që mundëson akses tek të dhënat e plota të Buletinit të DS, pas regjistrimit;
- Skedarët mujor (pdf) të Buletinit të DS nga faqja http e IGJEO;
- Duke përftuar sipas rregullores administrative, kopje të printuara ose në CD të skedarëve mujor duke depozituar kërkesë pranë IGEO;
Aktiviteti sizmik në Shqipërinë Juglindore (rajoni kufitar Shqipëri-Greqi)
Gjatë periudhës 2022-2023 kanë ndodhur afro 110 tërmete në të dy anët e zonës aktive, në territorin shqiptar dhe atë grek.
Ky shërbim, i ofruar nga Qendra Kombëtare e Monitorimit të Tërmeteve (QKMC) pranë Departamentit të Sizmologjisë të Institutit të Gjeoshkencës (IGEO), është një procedurë e automatizuar e llogaritjes së komponentëve të Tensorit të Momentit dhe përcaktimit të gjeometrisë së burimeve të tërmeteve bazuar në Rrjetin Sizmik Shqiptar bandëgjerë (ASN - AC) dhe stacionet bandëgjerë nga rrjetet sizmike rajonale fqinje, të përfshira bazuar në politikat e mirëpërcaktuara të shkëmbimit të të dhënave sizmike në kohë reale me partnerët tanë. MT-të automatike sigurohen brenda pak minutash pas një ngjarjeje të rëndësishme. Rezultatet e përftuara janë të detajuara në nën-faqen përkatëse në www.geo.edu.al.
Inversioni i Tensorit të Momentit (MT) bëhet përmes programit sizmologjik GISOLA të hapur për përdorim (Triantafyllis et al., 2016), një kombinim i dy sistemeve aktuale të fuqishme, SeisComP dhe ISOLA (Sokos dhe Zahradník, 2008), një program i hapur, bazuar në gjuhën e programimit Python, për llogaritjen automatike të MT, për ngjarjet sizmike të lokalizuara nga sistemi automatic SeisComP4,
Procedura bazohet në një paraqitje të burimit me shumë pika, dekonvolucionit të përsëritur, merret në konsideratë fusha e plotë vaore dhe funksionet e Green-it të llogaritura me metodën numerike të valëve diskrete siç zbatohet në kodin Axitra FORTRAN (Cotton dhe Coutant, 1997). Gisola është një version shumë i evoluar i programeve të mëparshme (ISOLA, SCISOLA), i orientuar për llogaritje numerike me Performancë të Lartë, i cili aplikon algoritme të përmirësuara për filtrimin e të dhënave të formës valore nëpërmjet cilësisë dhe metrikave të ndryshme referencë për brezat e frekuencave të interesit, duke përfshirë gjithashtu një zbatim shumëpërpunues për më shpejt llogaritjet, siç është referuar në:
REFERENCA: ( Nikolaos Triantafyllis, Ioannis E. Venetis, Ioannis Fountoulakis, Erion ‐ Vasilis Pikoulis, Efthimios Sokos, Christos P. Evangelidis; Gisola: A High ‐ Performance Computing Application for Real ‐ Time Moment Tensor Inversion; https://doi.org/10.1785/0220210153 )
Lidhur me llogaritjen e Funksioneve të Green-it, Gisola operon një version më të ri të Axitra dhe llogarit disa modele të strukturës së shpejtësisë së hyrjes lokale dhe rajonale. Modeli lokal i përdorur për të gjitha vendndodhjet e ngjarjeve lokale dhe rajonale është gjithashtu i përfshirë (Dushi & Havskov, 2021).
Dr. Eddmond Dushi dhe Dr. Besian Rama kanë aplikuar një variant të konfiguruar për përdorim lokal të GISOLA-s në mënyrë rutinore (Dhjetor 2022). Rrjedha aktuale e të dhënave, gjurmimi i regjistrave, menaxhimi i konfigurimit dhe zgjidhjet interaktive menaxhohen dhe mirëmbahen nga Dr. Besian Rama, ndërsa rishikimi manual dhe kontrolli përfundimtar i cilësisë së të dhënave menaxhohen nga Dr. Edmond Dushi.
Rezultatet publikohen dhe u shpërndahen agjencive të tjera sizmologjike rajonale dhe ndërkombëtare, p.sh. Qendra Sizmologjike Euro-Mesdhetare (EMSC) dhe Qendra Ndërkombëtare Sizmologjike (ISC).